Motion Offense

Önce biraz bilgi...

Motion offense, bizde hareketli hücum da derler, ne menem birşeydir...? İlk antrenörlüğe başlarken Hurşit Baytok ağabeyimiz bahsetmişti, o zamanlar BJK genç takımında bu modeli oturtmaya çalışıyordu kendisi, daha yeni oyunculuktan antrenörlüğe geçenler için (hele bu sistemde oynamadıysanız) hemen anlaması kolay olmayan bir sistem, hakkında yazılan kitaplar da var.. Ondan öncesinde de Türkiye'de ABD'li gard atıcı ve iyi savunma modelinden aynı bir kolej takımı gibi motion oynatmayı amaçlayan Erman Kunter'in Darüşşafakası vardı. Bu cesur hamleyi o zamanlar yapabilecek fazla kimse yoktu, sisteme uygun birkaç oyuncu almışlardı ancak başarı hemen gelmeyince bizde bir değeri olmuyor atılımların veya cesurlukların...

Wikipedia tarihçesinde Hank Iba adındaki Oklahoma State antrenörüyle anılsa da 1920'lerde ortaya çıkmıştır diyor, günümüzün bana kalırsa en modern oyun sistemi için biraz eski bir tarihçe... Söylemesi gereksiz, o zamanki tarz ile şimdiki arasında dağlar kadar fark var...

Wiki'nin konuyla ilgili tanımı da şu; "Motion offenses use player movement, often as a strategy to exploit quickness of the offensive team or to neutralize a size advantage of the defense. Motion offenses are different from continuity offenses in that they follow no fixed repeating pattern." - Yani motion offense oyuncu hareketlerini çoğu zaman oyuncuların çabukluğunu ortaya çıkartmaya çalışarak kullanır veya savunmanın varsa 'size' avantajını etkisizleştirmeye yarar. Motion offense devamlılığı olan hücumlardan farklı olarak tekrar eden bir yapı izlemez.

Bu tanımın ne kadar açıklayıcı olduğu tartışılır farkındayım. Aslıda motion offense şudur; önceden belirlenmiş bir oyun düzeni olmadan oyuncuların devamlı olarak belirli prensipler dahilinde sahada hareket ettiği ve sayı aradığı hücum türüdür. En basitinden basketbolun fundemental hareketlerinin sahada uygulanarak arandığı hücum tarzıdır.

İlginçtir ki en çok uygulanması gereken sistemken şu anda en az uygulanan (cesaret edilememesinin büyük payı var) sistemlerden bir tanesidir. Motion offense Türkiye'de maalesef serbest oyun gibi yanlış anlamlar da kazanmıştır. Motion offense kesinlikle serbest oyun değildir, tanımında bahsettiğimiz prensipleri (cut), perdeleme (screen veya pick), devrilme (roll), pop, slip gibi basketbolun temel ilkeleri üzerinden katı olarak uygular. Bu uygulamada oyuncular önceden belirlenmemiş ancak kendi rolleri üzerinde tanımlanmış şekilde hareket ederler. Prensiplerin uygulanmasında spacing (sahaya yayılım) çok büyük önem arz eder. Bu sistemin en önemli uygulayıcısı olan Bobby Knight özellikle spacing'in önemini vurgular. Motion offense önceden belirlenmeyen hareketlerle kurulu olduğu ve emprovize olarak uygulandığı için rakip savunmayı en iyi okuyan hücum düzenidir. Savunmanın duruşuna göre hücum şekil alır. Denebilir ki birçok hücum sistemi savunmayı okuma prensibini içerisinde bulundurur ancak unutulmamalıdır ki hiçbirisi emprovize mantaliteye bu kadar yakın olmadığı için motion offense kadar okumaya dayalı değildir.

Bu prensiplerden bir tanesi de ball reversal (topu ters tarafa çevirme)'dır. Yardım savunmasının top tarafında kuracağı baskının farkında olan motion offense'ciler yardım tarafının zayıflığından yararlanarak o tarafa topu savunmanın recover'ından daha çabuk çevirerek savunmayı dengesiz yakalamayı amaçlar. Bunu gerçekleştirmek için özellikle top tarafının tersine perdelemeler kullanılıp yardım tarafından çembere cut'lar kullanılır. Perdeleme özellikle toptan uzak yerde efektif kullanılmaya çalışılır, topsuz oyunun tüm detaylarıyla kullanılması olmazsa olmazlardandır. Perdeyi yapan oyuncu mutlaka pop veya roll yapar, sabit durarak bir noktayı kesinlikle meşgul etmez. Toplu oyuncuya perdeleme ise Knight'ın sisteminde sonlarda yer alır bunun nedeni ise bir savunma oyuncusunu daha dolaylı olarak toplu oyuncunun üzerine getirmiş olmaktır. Bizde çok kullanılmayan flare screen, screen slip gibi topsuz oyun hareketleri savunmayı okumayla gelişmiş motion offense meyveleridir.

Zone savunmaya karşı da kullanılabilen bir hücumdur motion. Mesela Duke ekolünde bu hücuma verilen genel isim boşluklar anlamına gelen 'gaps'tir. Zone savunmanın dizilimi ne olursa olsun üzerinde bıraktığı boşlukları avantaja çevirme üzerine kurulu bir düzendir. Oyuncular bu boşluklara atak ederek savunmayı delmenin yollarını ararlar.

Sadece antrenörün değil oyuncuların da basketbol IQ'sunun üst düzeyde olması lazım etkili motion offense için. Evet, kolay bir sistemden bahsetmiyoruz...

Yazılacak ve okunacak çok kitap, izleyecek çok video var konuyla ilgili... Bu sistemde çalışma şansı bulan birisi olarak kendimi şanslı sayıyorum. Yeri geldikçe motion'dan bahsederim...